Χανιά (Ε.Γ.) Πόλη και λιμάνι της ΒΔ Κρήτης, πρωτεύουσα ομώνυμου νομού και έδρα δήμου, καθώς και της επαρχίας Κυδωνίας. Έχει 50.157 κατ. και είναι χτισμένη στο ΝΑ μυχό του ομώνυμου κόλπου. Η νέα πόλη έχει επεκταθεί προς τα ανατολικά, τα δυτικά και τα νότια. Αποτελεί σπουδαίο εμπορικό, οικονομικό και πνευματικό κέντρο της Κρήτης και γενικότερα της Ελλάδας. Το εμπόριο διεξάγεται κυρίως στο λιμάνι της Σούδας. Μέσα στην περίφημη αρχαία ακρόπολη με το Καστέλι, το κάστρο της, είναι η παλιά πόλη, που διατηρεί μέχρι σήμερα πολλά βενετσιάνικα και τουρκικά μνημεία. Χανίων νομός , Ένας από τους 4 νομούς της Κρήτης. Έχει πληθυσμό 133.822 κατ. Καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα του νησιού. Συνορεύει προς Α με το νομό Ρεθύμνου, προς Β βρέχεται από το Κρητικό πέλαγος, προς Ν από το Λιβυκό και προς Δ από το Ιόνιο πέλαγος. 
 

Ιστορία 
Κοντά στα Χανιά είναι και το αεροδρόμιο του Μάλεμε, γνωστό από τη σκληρή μάχη που δόθηκε, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν το νησί το 1941.   

Η πόλη είναι χτισμένη στα ερείπια της αρχαίας Κυδωνίας. Η σύγχρονη πόλη είναι χτισμένη κυρίως από τους Ενετούς (14ος αι. μ.Χ.). Στην αρχαιότητα κατακτήθηκε από τους Δωριείς και Αχαιούς και αργότερα από τους Ρωμαίους. Στην πιο μεγάλη της ακμή έφτασε στη διάρκεια του Βυζαντίου. Τον 7ο αι. μ.Χ. την κατέστρεψαν οι πειρατές με τις αλλεπάλληλες επιδρομές τους. Τον καιρό των Αράβων (9ος αι.) πήρε πάλι την παλιά της αίγλη. Τότε ίσως ονομάστηκε και Χανιά. Οι Βενετσιάνοι που μπήκαν στην πόλη την έλεγαν Λα Κανέα. Έχτισαν ισχυρά τείχη γύρω της και οχύρωσαν το Καστέλι. Οι Τούρκοι πήραν τα Χ. το 1645 και τα έκαναν πρωτεύουσα της Κρήτης. Φοβερή σφαγή έγινε το 1821. Από το 1898 μέχρι το 1912 ήταν πρωτεύουσα της κρητικής πολιτείας. Ελευθερώθηκε, μαζί με όλη την Κρήτη, το 1912, κατά τους Βαλκανικούς πολέμους. 
 Στα Χανιά βρίσκεται το σπίτι όπου έζησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Έξι χιλιόμετρα έξω από την πόλη βρίσκεται το ηρωικό Ακρωτήρι, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι επαναστάτες Κρητικοί και ζητούσαν ένωση με την Ελλάδα. Ύψωσαν σημαία, όταν μία οβίδα από τα ξένα πολεμικά των Μεγάλων Δυνάμεων έπεσε και έσπασε το κοντάρι της σημαίας. Οι επαναστάτες έβαλαν τότε τα κορμιά τους για κοντάρι της σημαίας και ύψωσαν πάλι το εθνικό μας σύμβολο. Στο θέαμα αυτό τα πληρώματα άρχισαν να χειροκροτούν, θαυμάζοντας τον ηρωισμό τους. Εκεί έστησαν άγαλμα της Ελευθερίας και κοντά βρίσκεται ο τάφος του Ελευθέριου Βενιζέλου. 

H παλιά πόλη των Χανίων